Sağlık Bakanlığımız resmi sosyal paylaşım hesabı üzerinden kamu sağlığını korumak amacıyla anons ve görsel afişleri yayınlamaya devam ediyor. Son yayınlanan duyurularında “GÜNEŞ IŞINLARININ DİK GELDİĞİ ÖĞLE SAATLERİNDE MECBUR KALMADIKÇA DIŞARI ÇIKMAYIN “ başlığı ile bir görsel afiş ve spot duyuru metinini yayınlamıştır.
Güneşin faydalı etkisi olduğu kadar zararlı etkilerinin de olduğunu unutmayın. Maruz kalınan UV radyasyonun en yüksek düzeyde olduğu 10.00 ve 16.00 saatleri arasında doğrudan güneşe çıkmayınız. Günde 2-2,5 litre su tüketiniz.”
Sağlık Bakanlığımızın halk sağlığı adına taşıdığı bu hassasiyeti bizlerde destekliyoruz.
***
Aşağıda EGE FEDERASYONUMUZ tarafından hazırlanan UV radyasyonu ile ilgili temel bilgileri halkımızla ve meslektaşlarımızla paylaşıyoruz.
ULTRAVİYOLE RADYASYONU NEDİR? NEDEN ZARARLIDIR? UV’DEN NASIL KORUNURUZ?
KİMLER RİKS(Tehlike) ALTINDADIR?
Güneş Dünyamızdan 150 milyon kilometre uzaktadır. Isı ışık ve UV radyasyonu yayar. Isı ışık dünyamızda yaşayan milyonlarca canlının yaşam kaynağıdır. Kısa dalga UV ışınları enerji bakımından daha yüklüdür. Canlı dokular için son derece zararlıdır, zamanından önce yaşlanmasına sebep olur Güneş ışınlarının çok az bir kısmını görebiliriz (400-700nm-Bir nanometre milimetrenin milyonda bir büyüklüğünü ifade eder) UV radyasyon güneş ışınlarının %5’ini oluşturmasına rağmen çok tehlikelidir. Radyasyonu gözlerimizle göremeyiz ve hissedemeyiz ancak zararlı etkilerini gözlemleyebiliriz.
Güneş ışınımı dalga boylarına göre sıralanır ve aşağıda verilen temel gruplar ile ifade edilir.
a- Gama Işınları
b- X- Işınları
c- Ultraviole Işık (Ultraviole radyasyon, 320–400 nm dalga boyları arasında UV-A, 290-320 nm arasında UV-B, 200-290 nm arasında da UV-C olmak üzere üç bileşenden oluşmaktadır. )
d- Görünür (Visible ) Işık (400 nm-700nm)
e- Kızıl Ötesi (Infrared) Işık
UV-A, UV radyasyonun en az zararlı şeklidir ve dünyaya büyük miktarlarda erişir. Çoğu UV-A ışınları ozon tabakasının içerisinden doğrudan geçer.
UV-B radyasyon potansiyel olarak çok zararlıdır. UV-B radyasyonunun çoğu stratosferde ozon tarafından yutulur. %2–5 ‘i geçer. UV-C radyasyon çok enerjik olduğundan potansiyel olarak en fazla zararlıdır. Stratosferde oksijen ve ozon tarafından yutulur ve asla dünya yüzeyine erişmez. Yüzeyler UV radyasyonu farklı derecelerde yansıtır. Kar UV radyasyonun %85’in üstünde bir miktarla en yüksek bölümünü yansıtır ve UV radyasyon yükseklikle artar, bu nedenlerle de kayakçılar ve dağa tırmananlar dikkat etmelidirler. Kuru kum ve beton %12’nin üzerinde yansıtabilir. Su ise sadece %5’ini yansıtabilir. Kumlu sahillerde güneş banyosu yapanlar, bir parkta yeşil çimenler üzerinde güneşe maruz kalanlardan %10’un üzerinde daha fazla UV-B alırlar. Dağcılarda tırmanma sırasında, güneşin sıcaklık etkisinin azalmasına rağmen güneş yanığı olma olasılığı daha fazladır. Dağa tırmananlar ve kar da kayak yapanlar UV radyasyona en fazla maruz kalanlardır. Güneşli bir günde hafif bir rüzgâr sizin serinlemenize neden olabilir, fakat bu sizin cildinize ve gözünüze etki eden UV miktarını değiştirmez. Sıcaklığı UV radyasyonla karıştırmayınız. UV den korunması sırasında dikkat edilmesi gereken bazı konuları sıraladığımızda: Deriye göze ulaşan solar radyasyonun miktarı; ışınların açısı, mevsim, bulunulan yerin ekvatora olan uzaklığı, stratosferin ozon konsantrasyonu, yükseklik, çevre kirliliği, bulut kütlesi gibi etmenlere bağlı olarak değişiklik gösterir. UVA ve UVB ışınları normal deri üzerinde akut ve kronik etkilere sahiptirlerGökyüzünde güneş ne kadar yüksekte olursa, UV ışınlarının radyasyon seviyesi de o kadar yüksek olur. Buna bağlı olarak, UV ışınlarının seviyesi gün içinde ve yıl içinde değişiklik göstermektedir
UV Radyasyonundan korunmada uyulması tavsiye edilen altın kurallar-Öğlen saatlerinde ışınlara maruz kalma süreninizi sınırlayın. Güneş ışınlarının en şiddetli olduğu öğlen saatlerinde (10.00 ile 16.00 arasında) UV radyasyonu diğer zamanlara göre %70 daha yüksektir. Çalışırken, dışarıda yapılan sporlara katılırken, yürüyüş yaparken koşarken veya güneş altında herhangi bir şey yaparken Kaynakçı, medikal teknoloji servisinde, elektrik devre kartları yapımında çalışıyorsanız, Güneş lambası, bronzlaşma odası kullanıyorsanız. UV radyasyonuna karşı duyarlılığınızı artıran ilaç kullanıyorsanız, Katarak ameliyatı olduysanız mutlaka ihtiyacınıza göre genel amaçlı ya da özel amaçlı kullanılan bir güneş gözlüğü takılmalıdır ve yine UV ‘den korunmak için Şemsiye, geniş gölgelik kısmı olan şapka kullanılmalı; açık renkli giysiler giyilmelidir. Vücudunuzun güneş ışınlarına daha çok maruz kalan kısımlarına; kulaklarınıza, yüzünüze, boynunuza, omuzlarınıza ve sırtınıza, dirseklerinize ve ayaklarınızın üst kısımlarına daha fazla önem veriniz. Bulutlara kanmayınız. Güneş ışınları, bulutlardan, sisten ve pustan rahatlıkla nüfuz eder. Çocukluk çağında radyasyona duyarlılık yüksektir. Bebekleri ve gençleri koruyun, Cilt koruma faktörü vücudun güneşe maruz kalan her yerine uygulanacak olan güneş koruyucuları kullanmak. Güneş koruyucularını her iki saatte bir yeniden uygulamak, her terleme ve yüzme sonrası yinelemek gereklidir.
UV RADYASYONUNUN CİLT VE GÖZ ÜZERİNDEKİ AKUT VE KRONİK ETKİLERİ mevcuttur. Cilt kanseri ve katarak olma riski taşır.
Ozon tabakasının %20 oranında kalınlığını muhtemelen kaybetmeye devam ettiği haber verilmektedir. Ozon tabakasındaki bu kalınlık kaybı, Dünya yüzeyinde UVR’ye maruz kalma miktarını arttıracak ve bunun sonucunda birçok Göz Hastalıklarının artmasına ve Sağlık Bakımı Masraflarının yükselmesine sebep olunacaktır. Bu bakımdan UVR’ye maruz kalan POPULASYONLAR bir TOPLUM SAĞLIĞI konusu olmaktadır. (West ve arkadaşları 2005)
Taylan KÜÇÜKER
Ege Gözlükçüler ve optisyenler Dernekleri Federasyonu
Eğitim Komisyonu Başkanı
