AHMET ERÇELİK
22 Kasım Dünya Diş Hekimliği Ağız ve Diş Sağlığı haftası dolayısıyla çelenk sunma töreni gerçekleşti.Çelenk sunma törenine Sivas Diş Hekimleri Odası Başkanı Fatih Uçar,Diş Hekimleri ve Sğalıkçılar katıldılar.Ağız ve diş hastalıkları dünyanın tüm bölgelerinde en sık görülen sağlık sorunları arasındadır. Yaşam kalitesi açısından önemli kayıplara yol açan ağız diş hastalıklarının şeker hastalığı, kalp damar hastalıkları büyüme gelişme geriliği erken doğum gibi birçok sağlık sorununun gelişmesinde rol oynadığını gösteren kanıtların sayısı her geçen gün artmaktadır. Bu nedenle ağız dış sağlığı problemlerinin açığa çıkmadan önce koruyucu önlemlerle engellenmeleri hastalıklar açığa çıktığında ise hızlıca tedavi edilmeleri gerekir. Ne yazık ki diş hekimine gitme sıklığı düşük oldukça kronik ve yıkıcı özellikte olan ağız-diş sorunlarında tedavi genellikle hastalığın çok ilerlediği bir dönemde gerçekleşir Tedavideki gecikme ise ağız diş sağlığı ve genel sağlığı bozarken ayrıca sağlığa ayrılan bütçenin de katlanarak artmasına neden olmaktadır Türkiye deki tüm diş hekimlerinin; kamu üniversite ve serbest çalışanların tümünün katılımını sağlayarak, koruyucu diş hekimliği hizmetlerinin halka yaygın bir şekilde ulaşmasını sağlayacak sağlık politikaları Türk Diş Hekimleri Birliği’nin de katkısı ise geliştirilerek Toplum Ağız Diş Sağlığı verilerimiz Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Diş Hekimleri Birliği hedeflerine ulaştırılmalıdır Çağdaş ülkeler sağlık alanında insan gücü planlamasını nüfus temelli olarak belirlememektedir. İnsan gücü planlamasında; nüfus kriteri yanı sıra toplumun ihtiyacı, hizmete olan talep, hastalıkların seyri, hastalık çeşitleri gibi kriterler de göz önüne alınmaktadır.
Ancak günümüz Türkiye’sinde ağız diş sağlığı hizmetlerinin durumuna baktığımızda ise: bir yandan kamuda diş hekimi istihdamı artarken, diğer yandan yeni tesisler kurularak, devletin temel görevi olan koruyucu hekimlik yerine döner sermaye gelirlerini arttırmak üzere planlanmış tedavi edici uygulamaların öncelendiği görülmektedir. Bunun baskısı ile kamudaki meslektaşlarımız iş yoğunluğunda aşırı artış yükü altında ezilmektedirler. Bu yoğun çalışma sonucu elde edilen gelirin büyük bir kısmı da emeklilik özlük haklarına dahi yansımamaktadır. Meslektaşlarımız hasta olduklarında rapor almaya çekinir hale gelmiş, mesai sonrası çalışmayı zorla benimsemişlerdir. Hasta ve hasta yakınlarından görülen fiziki-manevi şiddet artık iş kazası haline gelmiştir Sağlık Bakanlığı 2015 Sağlık İstatistikleri Yıllığı’nda özel sektörün en önemli bileşeni olan muayenehaneler ne yazıktır ki yer almamaktadır. Ancak Türk Diş Hekimleri Birliği’nin (TDB) verilerine göre ülkemizde Temmuz 2016 itibari ile 10 bin 775 özel diş hekimi muayenehanesi bulunmaktadır. Aynı verilerden ülke genelindeki tüm özel sağlık kuruluşlarında 19 bin 224 diş hekimi dolayısıyla da en azından bu sayıda diş ünite bulunduğu ve yıllığa göre de Sağlık Bakanlığı kuramlarında ancak 8247 adet diş ünitenin olduğu görülmektedir. Sağlık Bakanlığı 2015 Sağlık İstatistikleri Yıllığı’nda özel sektörün en önemli bileşeni olan muayenehaneler ne yazıktır ki yer almamaktadır. Ancak Türk Diş Hekimleri Birliği’nin (TDB) verilerine göre ülkemizde Temmuz 2016 itibari ile 10 bin 775 özel diş hekimi muayenehanesi bulunmaktadır. Aynı verilerden ülke genelindeki tüm özel sağlık kuruluşlarında 19 bin 224 diş hekimi dolayısıyla da en azından bu sayıda diş ünite bulunduğu ve yıllığa göre de Sağlık Bakanlığı kuramlarında ancak 8247 adet diş ünitenin olduğu görülmektedir. Sağlık Bakanlığı’nın ağırlıklı olarak Toplum Sağlığı Merkezleriyle yürüttüğü toplum ağız-diş sağlığı çalışmaları değerlidir. Ancak bu çalışmaların amacına ulaşabilmesi için çalışmaların sürekliliğin ve tedavi hizmetleri ile entegrasyonun sağlanması çok kritiktir. Bu anlamda serbest diş hekimlerinin de koruyucu diş hekimliği hizmetlerine her anlamda katılması, Sağlık Bakanlığı tarafından dahil edilmesi kaçınılmazdır. Türkiye’de özellikle 2000 yılından itibaren yeni diş hekimliği fakültelerinin açılması hızlanmıştır. Hiçbir plan ve program olmaksızın, fakültelerin teknik ve fiziki alt yapıları hazırlanmadan ve öğretim elemanları yetersiz olarak açılan fakültelerimiz önemli bir ülke gerçeği olarak karşımızda durmaktadır. Diş hekimine başvuru sıklığının Türkiye’ye göre çok yüksek olduğu Avrupa Birliği’ndeki diş hekimi/nüfus oranını baz alsak bile 2024 yılında bu verilerle hedef tutturulmaktadır, işsiz diş hekimleri yaratılmaması için kontenjanların zamana yayılarak 2018 yılından itibaren hızla azaltılması gerekmektedir. Tüm olumsuzluklara rağmen TDB her alanda eleştirilerim ortaya koymanın yanı sıra çözüm önerilerini de getirerek toplumcu bir diş hekimliği tanımı yapmaya çalışmakta, bu önerilerini bilimsel araştırmalarla adım adım desteklemektedir. Ağız Diş Sağlığı Haftası’ tüm meslektaşlarımıza ve halkımıza kutlu olsun iş sağlığı konusunda duyarlılıklarının en az günde iki defa olmak üzere ve tüm yıl boyunca devam etmesini dileriz.
